Teşviklerin amaçlarından bazıları sektörel olabilmekte ve bu amaçlara ulaşmak için sektörel destek sağlanmakta. Öncelikli yatırımların ülkemizin neresinde yapıldığından ziyade yurt içinde yapılıyor olması önem arz etmektedir. Öncelikli yatırım konuları olarak teşvik sistemimizde yer almakta olan yatırımlar, ülkemizin neresinde yapılırsa yapılsın yüksek destek yoğunluk ve süreleri ile desteklenmektedir. Bu konular, ülkemizin ihtiyaçlarına binaen belirlenmekte ve dinamik bir yapı arz etmektedir.

Öncelikli Yatırım Konuları Nelerdir?

Öncelikli yatırım konuları 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın 17. maddesinde tek tek sayılmak suretiyle belirlenmiştir. Burada tamamı sayılmayacak olmakla birlikte, sizlere bakış açısını yansıtması adına birkaç yatırım konusunu zikretmekle yetineceğiz.

• Denizyolu veya havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar.

• Savunma Sanayii Başkanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar.

• Bakanlık, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen ARGE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar.

• Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75 milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar.

• Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar

• Nükleer enerji santrali yatırımları.

• Asgari 5 milyon TL tutarındaki 25 dekar ve üzeri yurtiçinde üretilen sera teknolojilerini de ihtiva eden otomasyona dayalı sera yatırımları.

• Asgari 5 milyon TL tutarındaki atık geri kazanım yatırımları ve/ veya asgari 5 milyon TL tutarındaki bertaraftesisi yatırımları.

Öncelikli Yatırım Konularında Yapılacak Olan Yatırımlarda Sağlanan Destekler Nelerdir?

Bu yatırımlara, 1. 2. 3. ve 4. Bölgelerde gerçekleştirilmiş olsalar dahi 5. Bölgede uygulanan destekleri veriyoruz. Bu yatırımlar, 5. ve 6. Bölgede gerçekleştirilmeleri halinde ise kendi bölgelerinde uygulanan destekleri sağlıyoruz. Öncelikli yatırımlara ilişkin sağlamış olduğumuz yatırım teşviklerini özetleyen tabloyu burada paylaşmanın yararlı olacağı düşüncesindeyiz.

Öncelikli yatırım konuları kapsamında 2020 yılı Mayıs ayına kadar 5.594 adet belge düzenlenmiş olup, bu belgeler kapsamında toplam 140,5 milyar TL yatırım yapılmasını ve 311.402 kişiye istihdam sağlanmasını bekliyoruz.

Stratejik Teşvik Sistemi

Yatırım teşvik sistemimizin amaçlarından birisi de ülkemizin yapısal sorunu olan cari açığın, azaltılması ve giderilmesidir. Cari açığımız hem bazı nihai ürünlerin ülkemizde üretilememesinden hem de yurt içinde üretmiş olduğumuz ürünlerin hammaddelerinde ya da ara mallarında ithalata bağımlı olmamızdan ileri gelmektedir. Yatırımların, eksikliğini duyduğumuz nihai mallar ile aramalı ve hammaddelere kanalize edilmesi için stratejik teşvik sistemini uygulamaktayız. Şimdi bu teşvik sisteminin detaylarına bakalım.

Stratejik Teşvik Sisteminden Yaralanabilmek İçin Yatırım Hangi Nitelikleri Karşılamalıdır?

• Sabit yatırım tutarının 50 milyon Türk Lirası ve üzerinde olması

• Yatırım ile üretilecek olan ürünle/ürünlerle ilgili yurt içi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması

• Yatırımla sağlanan katma değerin asgari %40 olması (rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şart aranmayacaktır)

• Üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değerinin son 1 yıl itibarıyla en az 50 milyon USD olması şartlarını birlikte arıyoruz.

Burada katma değer şartına dikkat çekmek istiyoruz. Yatırımla birden fazla ürün üretiliyor ise söz konusu ürünlerin %40 katma değer eşiğini aşmasını bekliyoruz. Ayrıca Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı (TOSHP) kapsamında Bakanlığımızca uygun görülen yatırımlar da stratejik yatırımlar kapsamında desteklenebilecektir. (Dr. Mehmet Yurdal ŞAHİN Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdür v)