Bilgi ve teknolojinin hizmet ve ürüne dönüştürülmesi yoluyla topluma kazandırılması için Ar-Ge faaliyetlerini yürüten bilim insanlarına sağlanan TÜBİTAK ARDEB destek programlarının limiti yükseldi. 1001 Destek Programı’nın üst limiti yüzde 100 arttı.

Bilimsel araştırma projelerinin desteklenmesi, yürütülmesi ve başarıyla sonlandırılması konularında çalışmalar yürüten TÜBİTAK Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB), yürüttüğü destek programlarının bütçesini büyüttü. ARDEB kapsamında yürütülen programlarda ve süreçlerde önemli değişiklikler yapıldı. 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 1002 Hızlı Destek Programı, 1005 Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı ve 3501 Ulusal Genç Araştırmacı Kariyer Geliştirme Programı’nın destek üst limitleri artırıldı. Bursiyerlerlere sağlanan destek miktarları yükseltildi. Ayrıca tüm programların başvuru ve değerlendirme formları güncellenerek hâli hazırda hem e-imza, hem de ıslak imza ile yapılan başvuruların, 2019 yılından itibaren e-imza ile yapılması zorunlu hâle getirildi.

 ÜST LİMİTİ YÜKSELDİ

TÜBİTAK tarafından derlenen bilgilere göre, 1965 yılından bu yana kurumun en önemli destek programlarından olan 1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında desteklenen projeler için bütçe üst limiti arttı. 1001 programı için 2004 yılından bu yana 360 bin lira olarak uygulanıyordu. Projelerde yapılan çalışmaların çeşitliliğini ve proje çıktılarının niteliğini artırmak amacıyla, 14 yıl aradan sonra üst limit, yüzde 100 oranında artırılarak 720 bin liraya yükseltildi. Bu bütçe limitine, proje ekibinin başarılarıyla orantılı olarak aldıkları Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) ve projenin yürütüldüğü kuruluşlara, Ar-Ge süreçlerinde harcanması için proje bütçesinin yüzde 10’u ilâ yüzde 50’siarasında ödenen Kurum Hissesi dâhil edilmedi. Son 10 yılda desteklenen toplam 6 bin projeye aktarılan 2,2 milyar TL’lik bütçenin, bu gelişmeden sonra hızla artmaya devam edeceği bekleniyor.

HIZLI BAŞVURU İMKÂNI

 1001 programında, seyahatlere sağlanan destek üst limiti, 10 bin liradan 30 bin liraya çıkarıldı. Bunların yanında, reddedilen 1001 projelerinden geliştirilebilir düzeyde puan alanlarla, bir sonraki dönemi beklemeden bir kereye mahsus olmak üzere yeniden hızlı bir şekilde başvuru yapılabilme olanağı sağlandı. Ayrıca, ARDEB tarafından yürütülmekte olan programlara; proje yürütücüsü olarak hiç başvurmamış ya da başvurmuş ancak projesi bilimsel değerlendirme alınmadan iade edilmiş olan araştırmacılara, 1001 programına başvuruda bulunmaları ve projelerinin bilimsel değerlendirmeye alınması hâlinde, bir defaya mahsus olmak üzere panel puanına ek olarak ekstra puan verilmesi kararlaştırıldı. 1001 programı, yeni bilgiler üretilmesi, bilimsel yorumların yapılması veya teknolojik problemlerin çözümlenmesi için bilimsel esaslara uygun olan projeleri desteklemek amacıyla yürütülüyor.

ÖNCELİKLİ ALANLARA BÜYÜK DESTEK

 TÜBİTAK ARDEB tarafından 2013 yılında, Türkiye’de belirlenen öncelikli alanlarda iş birliğini artırmak ve bu alanlarda küresel rekabet avantajı sağlamak için geliştirilen 1003-Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı, kısa zamanda amacına ulaştı. TÜBİTAK Enerji, Su, Gıda, Sağlık, Savunma-Uzay, Makine-İmalat Teknolojileri, Bilgi İletişim Teknolojileri ve Otomotiv alanında açılan çağrılar sayesinde iş birliğini artırdı, katma değerli ürünlerin yurt içinde geliştirilmesine ve üretilmesine büyük destek sağladı. Çıktıları nitelik ve nicelik bakımından artırmak, çağa uygun araştırma imkânlarının oluşmasını sağlamak ve kritik alanlarda araştırmacı potansiyeli gelişimine öncü olabilmek amacıyla programın bütçe üst limiti artırıldı. 2013 yılından bu yana 2,5 milyon lira olarak uygulanan üst limit, yüzde 50 artışla 3,75 milyon TL’ye yükseltildi.

İKİ DÖNEM DEĞİL 365 GÜN

 Ar-Ge yapmak isteyen herkesin en büyük destekçisi olan TÜBİTAK, araştırmacıların projelerine verdiği desteği artırarak devam ettiriyor. Bu kapsamda, daha önce mart ve eylül ayında son başvuru tarihleri olmak üzere her yıl 2 dönemde başvuru kabul edilen programlardan bazıları, 365 gün araştırmacılara açık hâle getirildi. Doktorasını veya tıpta uzmanlığını almış olan genç araştırmacılara yönelik olan 3501-Kariyer Geliştirme Programına, yılda 2 dönem değil, bundan böyle 365 gün başvuru yapılabilecek. Bu yeniliğe ilaveten programın bütçe üst limiti de yüzde 60 oranında arttırılarak 360 bin lira olarak güncellendi. Destek kapsamında seyahatlere sağlanan destek üst limiti 25 bin liradan 40 bin liraya yükseltildi.

YÜZDE 50 ARTTI

Teknolojik dışa bağımlılığı azaltacak ve uluslararası arenada Türkiye’nin rekabet gücünü artıracak ürünler, süreçler ve yöntemler geliştirme amacına yönelik Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla 2013 yılında yürürlüğe alınan 1005-Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı kapsamında da verilen destekler artırıldı. Araştırmacılar 1005 programına da artık 365 gün başvurabilecek. Çıktıların niteliğini artırmak ve daha geniş ekiplerle çalışmaya olanak sağlamak amacıyla, 200 bin lira olan bütçe üst limiti, yüzde 50 artışla 300 bin liraya yükseltildi. Seyahatlere sağlanan üst limit de 10 bin liradan 30 bine çıkarıldı.

 HIZLI DESTEĞE 45 BİN TL

 Üniversitelerde, araştırma hastanelerinde ve araştırma enstitülerinde, istasyonlarında yürütülecek acil, kısa süreli, küçük bütçeli araştırma ve geliştirme projelerine destek sağlamak amacıyla yürütülen 1002-Hızlı Destek Programının limiti de yükseldi. Hâli hazırda yılın her günü başvuruya açık olan 1002-Hızlı Destek Programı’nın da 30 bin lira olan bütçe üst limiti, yüzde 50 artışla 45 bin TL olarak değiştirildi. Söz konusu programlarda lisans, yüksek lisans, doktora ve doktora sonrası personeline sağlanan destek tutarı da artırıldı.

 Son 5 yıl içinde Ar-Ge’nin gelişmesi için 8 bin projeye toplamda 3 milyar liralık hibe desteği sağladı. Teknogirişim Desteği kapsamında ise yaklaşık 16 bin iş fikri başvurusu alınırken, bunların arasından 958 girişimci firmanın kurulması amacıyla toplam 77 milyon lira hibe verildi. Üniversite-sanayi iş birliği proje desteğinde 234 projeye destek kararı verildi. Bu çerçevede 161 milyon lira hibe destek sağlandı. Ayrıca, TÜBİTAK’ın üniversitelere yönelik Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini teşvik ettiği programlar kapsamında, 2013 ve Haziran 2018 tarihleri arasında yaklaşık 4,4 milyar lira hibe desteği sunuldu.